Neemt u liever telefonisch contact op?

Bekijk het overzicht van onze Wanted kantoren op onze contactpagina.

23/12/2017

Regel uw erfenis met een erfovereenkomst!

Wat is een erfovereenkomst?

Een erfovereenkomst is een overeenkomst over de toekomstige nalatenschap van een nog niet overleden persoon.  De erfovereenkomst wordt afgesloten al dan niet met de nog niet overleden persoon. 

Zijn erfovereenkomsten geldig?

Op dit ogenblik is het in principe niet mogelijk om erfovereenkomsten te maken, omdat een overeenkomst over “een nog niet opengevallen nalatenschap” als nietig of ongeldig wordt beschouwd. Er bestaat namelijk een verbod op erfovereenkomsten waarop tot op vandaag slechts zeer beperkte wettelijke uitzonderingen zijn. 

In het nieuwe erfrecht zal het gemakkelijker worden om erfovereenkomsten te maken. Opgelet, de nieuwe wet geeft geen vrijgeleide aan eender welke erfovereenkomst: een verboden erfovereenkomst zal nog steeds absoluut nietig zijn, net zoals een toegelaten erfovereenkomst die niet voldoet aan de wettelijke vereisten.

De nieuwe wet omschrijft preciezer wat verboden is en voegt een aantal uitzonderingen op het verbod toe. Een erfovereenkomst zal aan zeer strikte voorwaarden onderworpen zijn. Zo moet bijvoorbeeld elke erfovereenkomst in een authentieke akte worden opgenomen, zal de notaris steeds elke partij informeren over de mogelijkheid om een aparte raadsman te kiezen, enz... 

Een aantal erfovereenkomsten blijven nog steeds absoluut verbonden:

  • Men kan  vóór het overlijden van de erflater de nalatenschap niet aanvaarden of verwerpen.
  • Men kan de nalatenschap vóór het overlijden van de erflater nog niet onderling verdelen.

De nieuwe erfwet voorziet twee soorten toegelaten erfovereenkomsten: de familiale erfovereenkomst en de punctuele erfovereenkomst. Wij zetten hierna de nieuwe regels op een rijtje.

Met de versoepeling van het verbod op erfovereenkomsten wou de wetgever tegemoet komen aan de vraag van heel wat ouders om hun nalatenschap vóór hun overlijden met hun kinderen te regelen. Daarnaast komt de wetgever ook tegemoet aan de twijfel over de afdwingbaarheid van deze erfovereenkomst. De erfovereenkomst zal namelijk ook diegene binden die bij plaatsvervulling tot de nalatenschap van de ondertekenaar komt: zo zal bijvoorbeeld een kleinkind de door zijn ouder aangegane erfovereenkomst moeten respecteren.

De ondertekening van de erfovereenkomst heef geen gevolgen voor de erfkeuze bij openvallen van de nalatenschap. Het (klein)kind behoudt steeds de mogelijkheid om ofwel de nalatenschap te verwerpen ofwel te aanvaarden ofwel te aanvaarden onder voorrecht van boedelbeschrijving. 

De familiale erfovereenkomst.

Onder "familiale erfovereenkomst" wordt verstaan: een “globale” erfovereenkomst tussen ouder(s) en al hun vermoedelijke erfgenamen in de rechte neerdalende lijn. Bij een dergelijke overeenkomst moeten alle (klein)kinderen akkoord zijn.

De ouders zullen aan tafel kunnen gaan zitten met al hun (klein)(stief)kinderen, waarbij zowel de gedane als de nog te verrichten schenkingen en voordelen kunnen besproken worden. Men zal met een “schone lei” kunnen beginnen zodat men later niet meer kan terugkomen op hetgeen elk kind ontvangen heeft. Men zal tevens rekening kunnen houden met de persoonlijke situatie van één van hun kinderen. Een eventuele generatiesprong zal ook besproken kunnen worden.

Het grote voordeel aan dergelijke overeenkomst is dat men echt met een “schone lei” begint. Men trekt een streep onder hetgeen in het verleden aan bepaalde kinderen is geschonken en de voordelen die aan bepaalde kinderen zijn toegekend blijven toegekend. 

De punctuele erfovereenkomst.

Men zal ook een punctuele erfovereenkomst kunnen sluiten. Dit is een overeenkomst zoals het woord het zegt: een overeenkomst tussen hetzij bepaalde familieleden, bijvoorbeeld wanneer niet iedereen akkoord kan gaan, hetzij over bepaalde rechtshandelingen, zoals bijvoorbeeld over de waarde van het geschonken goed.

Wat met de minderjarigen en onder bewind geplaatste personen?

  • Kinderen?

Ook minderjarigen zullen erfovereenkomsten kunnen sluiten, maar énkel in de hoedanigheid van vermoedelijk erfgenaam. Zij zullen hierbij vertegenwoordigd moeten worden door hun ouders of voogd, behalve wanneer de erfovereenkomst er juist in zou voorzien dat de minderjarige verzaakt aan zijn of haar rechten in de toekomstige nalatenschap. De ouders en voogd hebben een bijzondere machtiging van de vrederechter nodig.

Een minderjarige kan dus niet optreden in een erfovereenkomst als beschikker of verzaker. Een minderjarige kan dus niet verzaken aan de rechten in de nog niet opengevallen nalatenschap van zijn vader. Hij kan tevens geen overeenkomst sluiten over zijn eigen nog niet opengevallen nalatenschap.

Wat kan wel? Een minderjarige kan wél partij zijn bij een erfovereenkomst waarbij er bepaald wordt wat de waarde is van het door zijn vader geschonken goed aan zijn broer. De ouders hebben hiervoor wel de bijzondere machtiging van de vrederechter nodig.

Een minderjarige kan dus niet optreden in een erfovereenkomst als beschikker of verzaker.

Pieter Pauwels
  • Beschermde personen met een bewindvoerder?

De vrederechter die in zijn vonnis oordeelt over de handelingen die een persoon onder bewind wel of niet meer mag stellen m.b.t. zijn goederen, zal ook moeten oordelen over de bekwaamheid om een toegelaten erfovereenkomst te sluiten. De rechterlijke beschermingsmaatregel heeft gevolgen vanaf de bekendmaking van de beschikking in het Belgisch Staatsblad. De erfovereenkomst die door de beschermde persoon zijn verricht in strijd met zijn vastgestelde onbekwaamheid om erfovereenkomsten aan te gaan zijn nietig. Ook indien een erfovereenkomst werd toegelaten door de Vrederechter onder voorwaarden en deze voorwaarden werden niet gerespecteerd, zal deze erfovereenkomst rechtens nietig zijn. Deze nietigheid kan uitsluitend worden ingeroepen door de bewindvoerder of de beschermde persoon zelf.

Een bewindvoerder kan de beschermde persoon vertegenwoordigen bij het aangaan van een erfovereenkomst in de hoedanigheid van vermoedelijk erfgenaam, voor zoverre de erfovereenkomst in hoofde van de beschermde persoon niet de verzaking aan rechten in een niet opengevallen nalatenschap tot gevolg heeft, én mits bijzondere machtiging van de vrederechter.

Het aangaan door een beschermde persoon van een door de wet toegelaten erfovereenkomst als beschikker of als vermoedelijk erfgenaam waarbij de erfovereenkomst de verzaking aan rechten in een niet opengevallen nalatenschap tot gevolg heeft, is niet vatbaar voor bijstand of vertegenwoordiging door de bewindvoerder. De wetgever vindt dat het om zodanig hoogstpersoonlijke zaken gaat die niet vatbaar zijn voor bijstand of vertegenwoordiging.

Kortom, een meerderjarige geplaatst onder een beschermingsmaatregel zal een erfovereenkomst kunnen sluiten:

  1. Indien hij in de uitspraak van het Vredegerecht bekwaam worden geacht om een erfovereenkomst te sluiten
  2. Als begunstigde indien hij vertegenwoordigd wordt door de bewindvoerder mits bijzonder machtiging. De pupil kan dus niet optreden in een erfovereenkomst als beschikker of verzaker.

Vormvereisten en publiciteit van de erfovereenkomst.

Omdat erfovereenkomsten toch wel verstrekkende gevolgen hebben, heeft de wetgever een aantal vormvereisten ingevoerd. Zo dient elke erfovereenkomst te worden gegoten in een authentieke akte.

Tevens zal men deze overeenkomst laten inschrijven in het Centraal Register van Testamenten (CRT). Op die manier verzekert men de opspoorbaarheid van deze overeenkomst. De Notaris die de erfovereenkomst opstelt, zal de partijen informeren over de mogelijkheid om een raadsman te raadplegen vooraleer tot ondertekening over te gaan.

Raadpleeg een advocaat voor de redactie van uw erfovereenkomst.

De Notaris die de erfovereenkomst opstelt, zal de partijen informeren over de mogelijkheid om een raadsman te raadplegen vooraleer tot ondertekening over te gaan. Dit is geen overbodige luxe.  Omwille van de verstrekkende gevolgen van een erfovereenkomst, is het zeer belangrijk dat u zich professioneel laat bijstaan.  De Notaris mag dan wel de pen houden, een advocaat staat garant voor uw persoonlijke belangen!

Nieuwsbrief

Blijf op de hoogte van alle nieuwste Wanted Facts, schrijf u dan in op onze nieuwsbrief.

Schrijf u in

Disclaimer

De informatie over juridische onderwerpen die u in deze bijdrage aantreft, zijn louter informatieve, algemene besprekingen en kunnen in geen geval als juridisch advies worden beschouwd. Wanted Law aanvaardt geen aansprakelijkheid voor enige schade die iemand zou lijden door voort te gaan op deze informatie. Als u juridisch advies wenst, dient u contact op te nemen met een gekwalificeerde advocaat die u zal adviseren op basis van uw persoonlijke situatie. Alle blogberichten gepubliceerd op de website van Wanted Law zijn geschreven met toepassing van het Belgisch Recht.

Copyright

Wanted Law bezit het exclusieve copyright van deze website, zijn design en de volledige inhoud ervan. Gebruik van deze website, of delen ervan, in welke vorm dan ook, is verboden zonder de voorafgaande schriftelijke toestemming van Wanted Law.

Deel dit bericht

Familiaal vermogensrecht in essentie - Barbaix R.

Koop in de Wanted Shop!

Vermogensrecht in kort bestek - Tilleman B., Verbeke A.L.

Koop in de Wanted Shop!

Heeft u een probleem en wenst u betaalbaar juridisch advies?

Boek dan een consultatie bij Wanted Law!