Zijn de vennoten automatisch failliet als de vof failliet verklaard wordt?
Een persoon (fysieke persoon of rechtspersoon) kan slechts failliet verklaard worden indien de faillissementsvoorwaarden vervuld zijn.
De faillissementsvoorwaarden zijn:
- Handelaar zijn.
- Hebben opgehouden te betalen.
- Het krediet moet geschokt zijn.
In een vof zijn de vennoten automatisch handelaar. Kunnen zij dan ook automatisch mee failliet verklaard worden wanneer de vof failliet wordt verklaard? Het antwoord is genuanceerd.
Als de vennoten gelijktijdig met de vof worden gedagvaard in faillissement, betekent het faillissement van de vof volgens vaste Cassatierechtspraak automatisch ook het faillissement van de vennoten (o.m. Cass. 2 december 1983, R.W. 1983-84, 551). Dit automatisme veronderstelt dat de faillissementsvordering van de vof en deze van de vennoten gelijktijdig worden behandeld. Men neemt aan dat in dat geval er sprake is van een onsplitsbaar geschil.
Maar….wanneer eerst de vof failliet werd verklaard, zonder dat de vennoten mee werden gedagvaard in faillissement, en deze dus pas op een later tijdstip worden gedagvaard in faillissement, bijvoorbeeld door de curator van het faillissement van de vof, wat gebeurt er dan? Deze casus komt in de praktijk veelvuldig voor omdat het niet altijd duidelijk is wie de vennoten van een vof zijn, en deze dus vaak niet gelijktijdig worden mee gedagvaard. In dergelijke gevallen geldt het automatisme niet.
Er is immers geen sprake meer van een onsplitsbaar geschil. De eiser in faillissement dient opnieuw te bewijzen dat de faillissementsvoorwaarden in hoofde van de vennoten vervuld zijn op datum van het inleiden van de vordering in faillissement. Meestal zullen de faillissementsvoorwaarden vervuld zijn, maar soms ook niet.
Als de vennoot niet failliet wordt verklaard, is zijn situatie nochtans weinig rooskleurig: hij blijft hoofdelijk en onbeperkt aansprakelijk voor de schulden van de failliete vof. De curator van de failliete vof kan zelfs de vennoot dagvaarden in aanzuivering van het volledige passief, hetgeen vaak de facto het faillissement betekent van de vennoot. In dat geval zal de failliete vennoot (natuurlijke persoon) principieel kunnen genieten van de gunst van de verschoonbaarheid, zodat het failliet toch weer een voordeel betekent.